afname legselgrootte mezen (15-4-2016)
Zeer kleine legsels Koolmees en Pimpelmees
Worden de legsels van Koolmees en Pimpelmees dit jaar nog kleiner?
Het broedseizoen 2015 gaf recordkleine legsels te zien. Dit bleek uit een controle van 17.000 nestkasten. Het bestendigde een tendens die al een paar jaar aan de gang is!
De legselgrootte van Koolmees en Pimpelmees was in 2015 zeer klein; het ging om de kleinste legsels in de laatste 35 jaar!
Beide soorten legden ongeveer één ei minder dan het langjarig gemiddelde: de Koolmees gemiddeld 7,3 eieren tegen 8,5 eieren normaal (-14%) en de Pimpelmees 9,2 tegen 10,2 eieren (-10%). Deze vermindering van de legselgrootte is al sinds 2010 een opvallend fenomeen. Andere soorten volgen deze trend niet.
Pimpelmees legselgrootte
Stabilisatie vervroeging eerste eileg
De lente van 2015 was vrij koel, droog en zeer zonnig. De daaropvolgende zomer was vrij warm en zonnig, maar ook natter dan normaal.
Het broedseizoen van 2015 verliep daardoor heel anders dan dat van een jaar eerder.
Doordat het aanvankelijk vrij koel was, kwamen nestbouw en eileg van de meeste soorten laat op gang; bijna twee weken later dan in het recordjaar 2014 met zijn uitzonderlijk warme voorjaar.
Het was echter niet zo laat als in het nóg koudere voorjaar van 2013.
Het lijkt erop dat de vervroeging van de eerste eileg in recente jaren wat stabiliseert.
Koolmees legbegin
Aanpassen?
Het is intrigerend of de vervroeging van het broedseizoen en de afnemende legselgrootte iets met elkaar te maken kunnen hebben.
Van (Kool)mezen in de Veluwse bossen weten we dat de vervroeging van hun legdatum niet voldoende is geweest om de vervroeging bij te houden van de jaarlijkse rupsenpiek, de belangrijkste bron van voedsel voor hun nestjongen.
Zouden de mezen tegenwoordig een ei minder leggen omdat ze er ‘rekening mee houden’ dat ze minder jongen kunnen voeden, nu ze vaak te laat zijn voor de rupsenpiek? Of is het zelfs een tactische keuze om de mismatch met de rupsenpiek te verkleinen. Een ei minder leggen betekent immers ook ongeveer een dag eerder jongen in het nest?
Nestkastgegevens
De legselgrootte is één van de parameters die berekend worden aan de hand van bijna 17.000 gecontroleerde nestkasten. De gegevens zijn gebundeld in het jaarverslag 2015 van NESTKAST, het landelijk NEtwerk voor STudies aan nestKASTbroeders.
Bron: NESTKAST
Vogelwerkgroep Noordwest-Achterhoek